Onze ideeën
Nest met gedachten over experience design
Inspirerende ‘extended reality’ toepassingen
Verslag Augmented World Expo (München)
“Go XR or go extinct!” was de boodschap bij de opening van de Augmented World Expo 2018 in München. XR staat hier niet voor de nieuwe iPhone, maar voor ‘extended reality’, een verzamelnaam voor augmented, virtual en mixed reality. Het ging tijdens de conferentie voornamelijk over toepassingsgebieden van XR en dat je als bedrijf of investeerder nú moet instappen om de spreekwoordelijke trein niet te missen.
Hoewel virtual reality (VR) al ruim vijftig jaar in ontwikkeling is zien we dat de afgelopen jaren pas echt grote sprongen worden gemaakt in deze technologie, zowel op hardware- als op softwaregebied. Men is zich er van bewust dat dit grote gevolgen gaat hebben op ons dagelijks leven. Maar welke precies? Tijdens de conferentie waren er sprekers die er voorzichtig wat over durfden te zeggen. In films, series en video’s worden we vaak geconfronteerd met doemscenario’s en information overload, maar volgens de sprekers brengt het in de echte wereld mensen juist dichter bij elkaar, vergemakkelijkt het bedrijfsprocessen en werkt het kostenbesparend.
Tijdens de conferentie was er ook een grote expositieruimte waar bedrijven, startups en investeerders elkaar konden ontmoeten om de huidige toepassingen te tonen. Al snel werd duidelijk dat het hier vooral gaat om grote bedrijven die XR inzetten binnen de diverse gebieden. Een paar aansprekende voorbeelden.
Hard skills training
Nieuwe medewerkers opleiden gaat met VR efficiënter en goedkoper. Men hoeft niet meer (in sommige gevallen helemaal naar de andere kant van de wereld) te reizen om klassikaal stof te behandelen. Extreme (gevaarlijke) scenario’s zijn eenvoudiger te ensceneren en de tijd die het kost iemand te trainen is vaak met zo’n dertig procent teruggedrongen. Tijdens één van de panels vertelde Ewout van Dort, stafofficier bij Defensie (R&D in Military Simulations) als voorbeeld dat er groepen zijn die liever in VR dan in de fysieke wereld trainen. In VR hebben zij namelijk met veel minder regulering te maken, hetgeen de training ten goede komt.
Remote Expert
Het dienstenlandschap is aan het veranderen. Steeds meer verschillende soorten hardware vinden hun weg naar (zakelijke) consumenten. Als er zich problemen voordoen met deze apparatuur is het soms handig als een productspecialist kan meekijken. Met XR kan dit op afstand en hoeft de expert de deur niet uit. Dat is niet alleen sneller maar ook kostenbesparend.
Infinite Screen
“The world is but a canvas to our imagination.” Deze uitspraak kan door XR letterlijk worden ingevuld. Als je kijkt naar het filmpje over Hyper-Reality, waar het tot in het extreme wordt uitgebeeld, dan kun je je voorstellen hoe XR in deze nieuwe wereld het ‘infinite screen’ vorm kan geven.
Invisible Data Experience
Onder de motorkap van een auto is letterlijk veel informatie verborgen. Zo kan het werk van een automonteur sneller en efficiënter verlopen door deze data beschikbaar te stellen in een XR-ervaring. Daarnaast kan dit ook door hulpdiensten wordt gebruikt bij een ongeluk, als ze zo snel en veilig mogelijk een slachtoffer moeten bevrijden. Zeker met de modernere (semi-)elektrische auto’s wil je niet het carrosserie op de verkeerde plek doorknippen.
Entertainment
Als consument denk je natuurlijk al snel aan entertainmenttoepassingen met XR. We kennen de filmpjes van mensen die omvallen omdat ze denken in een achtbaan te zitten. Ik denk dat dit toepassingsgebied een aparte World Expo rechtvaardigt, want in München was er slechts één voorbeeld: een voetbaltafel. Erg leuk tussendoor een potje tafelvoetbal te spelen. Wel werd ik geconfronteerd met een andere XR-uitdaging: hygiëne. De rest van de dag liep ik rond met de make-up van een dame voor mij op mijn voorhoofd.
Hoewel het inspirerend was allerlei toepassingen met Head Mounted Displays (HMD’s) en andere hardware uit te proberen, de toepassingen waren tot mijn verbazing erg behoudend. Er waren nauwelijks revolutionaire toepassingen beschikbaar. Men was vooral gericht op wat er op dit moment mogelijk is en dat vervolgens te verkopen aan bezoekers. En voor een bezoeker zoals ik, die vooral geïnteresseerd is in ontwerpuitdagingen van XR zijn verkoopgesprekken niet de meest gewenste conversaties.
Ook de verschillende keynotes en panels vielen me tegen. Zo had ik gehoopt dat bijvoorbeeld IKEA zou laten zien waar ze nu mee bezig zijn, maar ook daar werd nogal geheimzinnig over gedaan. Niemand wil de concurrentie maar enig idee geven waar nu voor wordt ontwikkeld en men blijft daarom ook oppervlakkig. Iedereen lijkt zijn kaarten aan de borst te houden.
Werd er dan helemaal niet gesproken over gebruikerservaringen, ontwerpen voor XR en uitdagingen bij usability testing? Zeker wel, maar sprekers over deze onderwerpen bleken een stuk moeilijker te vinden. Alleen een klein zaaltje, helemaal achterin op de bovenste verdieping van het gebouw was gereserveerd voor Design Talks. Onderwerpen van de talks waren ondermeer content creation, de Open AR Cloud, gebruikers betrekken in je ontwerpproces en (vroeg) ‘usability testing’.
Content creation
Contentcreatie voor XR blijkt kostbaar. 3D-modellen maken is tijdrovender dan het maken van 2D schermen. Voor de bedrijven die XR nu al inzetten is dat nog een drempel om XR groots uit te rollen. En daarom zijn er bedrijven die bezig zijn een open AR cloud op te zetten, waar content kan worden gedeeld. Natuurlijk zullen er altijd organisaties zijn (zoals Defensie) die niet alles kunnen en mogen delen. Aan Defensie werd hier een vraag over gesteld tijdens het eerdergenoemde panel. Ewout reageerde als volgt: “Er is content die wij vanwege veiligheid nooit openbaar zullen maken. Maar voor de productie van mindergevoelige informatie gebruiken we gewone publieke bedrijven die hier zelf de copyright over behouden.”
Open AR Cloud
De Open AR Cloud sluit goed op Ewouts reactie aan. De komst van deze cloud werd tijdens een van de eerste keynotes al genoemd. Vanaf 1 november 2018 gaat dit platform online. Het heeft ondermeer als doel XR-ontwikkelingen in een stroomversnelling te brengen. Ook wordt verwacht zo standaarden, guidelines, hulpmiddelen en data te verzamelen en voor iedereen beschikbaar te stellen om bovenstaand doel sneller te bereiken.
Privacy is vanzelfsprekend een belangrijk vraagstuk. AR devices kunnen namelijk alles in de omgeving scannen, er een 1-op-1 model van maken en bewaren om met deze datalocatie services te bieden. Dit betekent dat het mogelijk wordt voor een provider deze informatie te misbruiken voor een realtime systeem van 3D surveillance. Dit is natuurlijk onacceptabel en waar voor moet worden gewaakt. Daarom hebben de initiatiefnemers van de Open AR Cloud een privacy manifesto gepubliceerd.
Usability testing
Ook voor XR geldt zo vroeg mogelijk testen. Probeer het uit, laat mensen met prototypes werken en aangeven hoe ze er over het gebruik denken. Er kwamen voorbeelden aan bod van menu-opzetstukken en grote doorzichtige sheets met extra informatie erop geplakt. Zo leek het net alsof die informatie alleen in de digitale wereld bestaat.
Het begint al bij specifieke interacties leren. Het is belangrijk dat gebruikers nieuwe interactiepatronen leren. Het veld is immers relatief jong en weinig gebruikers hebben er nog ervaring mee. Dit is mogelijk door bijvoorbeeld spelenderwijs door introducties in toepassingen te gebruiken. Bij andere presentaties kwam meerdere malen naar voren dat het belangrijk was eerst gebruikers te leren omgaan met XR, voordat een XR-training überhaupt kon beginnen. Zo gebruiken de monteurs van Siemens bijvoorbeeld nog vaak een feature phone voor hun werk.
Barbara Streppel (MaibornWolff) introduceerde zeven standaard dialoogprincipes (ISO 9241: Ergonomics of Human-System Interaction) en voegde daar een achtste speciaal voor XR aan toe: Comfort. Het is van belang dat gebruikers van XR-toepassingen zich er comfortabel bij voelen.
- Hou rekening met de afmetingen van de fysieke controllers en bril.
- Vermijd het gebruik van geanimeerde beweging, omdat dit wagenziekte kan veroorzaken.
- Gebruik zo min mogelijk tekst, omdat XR (nog) niet dezelfde resolutie heeft als de ‘echte’ wereld en omdat dit nogal wat mentale capaciteit van de gebruiker vergt (brildragers daargelaten).
- Vermijd zo veel mogelijk fysieke en mentale inspanning.
In haar conclusie benoemde Barbara enkele belangrijke bevindingen. ‘User-centered design patterns’ werken ook voor XR. Ken je gebruiker, ontwerp en test iteratief en verhoog per testcyclus je fidelity. En boven alles, blijf consistent.
In een notendop
Na bezoek aan de AWE 2018 ben ik onverminderd positief over ontwikkelingen van XR en de kansen die deze technologie biedt. Hoewel er betere design en usability conferenties zijn ben ik toch blij met mijn bezoek aan het evenement. AWE 2018 gaf mij perspectief en inzichten. XR gaat (snel) relevant worden. In veel sectoren kan het voor kostenreducties zorgen. En de technologie zal betaalbaarder worden nu er steeds meer in wordt geïnvesteerd en ontwikkeld. Al waren er ook al geluiden dat XR nu al betaalbaar is. Want als Apple ermee weg kan komen meer dan duizend euro voor een telefoon te vragen, dan is dat ook een prima prijs voor een AR bril.
Of de slogan “Go XR or go extinct” standhoudt vraag ik me af. We gaan in ieder geval interessante tijden tegemoet met een nieuwe golf aan devices en mogelijkheden.
Over de auteur
Sjors Metz (@sjorsmetz) is UX designer bij Informaat. Hij heeft ruim zes jaar ervaring in uiteenlopende UX projecten, waaronder websites voor het delen van muziek, webshops, intra- en extranetten voor gemeentes en applicaties voor bedrijven in de financiële sector. Naast zijn passie voor ontwerpen is hij bestuurslid bij Stichting Waterdragers en zit hij graag op de racefiets.
Events (31), User experience (39)