Joint Futures 2019 (Helsinki)
Een conferentieverslag
Begin september van dit jaar bezocht ik de Joint Futures conferentie in Helsinki. Ik volgde een eendaagse workshop over design systems en daarna nog twee dagen volgepakt met presentaties, opgedeeld in twee tracks: People en Craft. Stond de editie van vorig jaar volledig in het teken van design systems, dit jaar was er een breder aanbod aan onderwerpen. Gelukkig nog steeds met design systems als rode draad. Hieronder een aantal hoogtepunten.

Aansprekende presentaties
Design ethics
Mike Monteiro (@monteiro) hield een memorabele presentatie over ethiek in design. Wie hem kent kan zich voorstellen met welke nonchalante passie hij dit doet. Zijn boodschap: “Stop blaming others, and instead see opportunities.” Het is makkelijk zaken te verwijten aan bijvoorbeeld marketing of developers. Het kan best zo zijn, maar schiet je niks mee op. Stop met vingerwijzen en pak je verantwoordelijkheid. Zie vooral kansen in plaats van schuldigen.
Why design systems fail
Una Kravets (@Una) werkt aan Material Design van Google en besprak de vijf belangrijkste oorzaken van het falen van een design system.
- Investment: If you don’t keep it going, it’ll slip away.
- Communication: Ask. Listen. Make your users feel heard. Incorporate feedback.
- Buy-in: Get buy-in from proper stakeholders, for time and money.
- Solid architecture: Think about the next big thing. What happens if no one is using our current framework anymore?
- Frictionless: It has to be easier than the current workflow, in order to succeed.
Service design doing
Een mooi verhaal van Marc Stickdorn (@mrstickdorn), auteur van ‘This is Service Design Thinking’ en ‘This is Service Design Doing’. Hij beweerde dat ideation ‘overrated’ is en prototyping ‘underrated’. We hebben de neiging veel tijd te besteden aan onze prototypes, maar begin nou gewoon met een ‘shitty first draft’. Het gaan om de ‘outcome’ en niet de ‘output’.
Accessibility
Vanzelfsprekend gingen verschillende presentaties over accessibility (toegankelijkheid). Een belangrijk onderdeel van een design system en een uitgelezen kans het direct vanaf het begin mee te nemen in beslissingen.
Een mooie quote die werd aangehaald:
“When accessibility isn’t baked in… [it’s like] making muffins [and forcing] blueberries into the muffins… They’re not really the same… yes, you may have an accessible system, but it not a good system.” (Cordelia McGee-Tubb)
Natuurlijk kwamen ‘socially inclusive design’ en ‘respectful design’ ook ter sprake en waren er gender-neutrale toiletten.
Workshop: Real-world design systems
Een workshop van een hele dag met Jina Anne (@jina) over design systems. Vanuit haar ervaring bij Salesforce nam ze ons op een concrete manier mee in verschillende uitdagingen. Met de focus op design systems voor bestaande producten. Ze besprak twee strategieën:
- De huidige stijl en componenten in een design system zetten en van daaruit itereren. Het moeilijke hieraan is wel dat buy-in lastig blijft over tijd. Ook kost het veel inspanningen, met meestal weinig resultaat.
- Een nieuw design system in een nieuwe stijl opzetten. Producten of teams kiezen zelf wanneer ze mee gaan. Voordeel is dat je met de teams kunt praten om te achterhalen wat hun behoeften zijn. Ook kun je je richten op het nieuwe. Door geen componenten of features meer te maken in het oude system wordt het nieuwe steeds aantrekkelijker.

Jina benadrukte het belang om met verschillende groepen binnen de organisatie te praten en hen te interviewen. Allereerst natuurlijk de gebruikers van het systeem, maar ook de bouwers en de andere stakeholders. Bepaal welke problemen je wilt oplossen en wat de grootste pijnpunten in de huidige situatie zijn.
Design principles
Natuurlijk werd ook het belang van goede design principles aangestipt. Jina stelde zelfs dat het falen van een design system vaak komt door een gebrek aan een centrale visie en een gemeenschappelijke taal en doel. Het is belangrijk dat de principles zijn gebaseerd op onderzoek. Dat geeft focus. Ook moeten ontwerpprincipes makkelijk te onthouden zijn.
Service
Je kunt een design system als een product voor producten beschouwen. Beter is het te zien als een service die door mensen wordt gebruikt. Een design system kan geen side-project zijn. Zorg dat je een duidelijke roadmap hebt, die overeenkomt met je producten. Maak geen onderdelen tot je het echt nodig hebt. En alles wat je doet gaat gepaard met documentatie.
Design tokens
Door je design tokens goed te definiëren leg je een goede basis voor je design system. Jina vertelde dat ze bij Salesforce een lange tijd puur en alleen design tokens hebben bepaald met elkaar, voordat ze überhaupt begonnen met componenten. Je kunt veel zaken vastleggen als tokens. Denk bijvoorbeeld aan font weights, font sizes, font families, line heights, colors, spacing of z-indexes.
Door deze tokens op een goede manier te gebruiken in de componenten heb je een heel flexibel systeem. Belangrijk hierbij is wel dat de tokens niet worden misbruikt en niet de font color token wordt gebruikt voor een background-color. Als ontwerper kan je goed gebruik stimuleren door in de specificaties de namen van de tokens te gebruiken in plaats van kleurcodes of pixels. Wat ook helpt is om ‘alias tokens’ te gebruiken. Dit zijn eigen tokens, die een waarde van een andere token inladen. Hiermee ben je voorbereid op wijzigingen, zonder tokens in de code aan te hoeven passen.
De zichtbaarheid van tokens moet echt goed zijn. Ook hier helpen duidelijke categorieën. Niet alles hoef je in tokens te definiëren. CSS dat nooit zal veranderen hoeft ook geen token te zijn.
Al met al een erg interessante conferentie, met een mooie diversiteit aan presentaties. Beide tracks waren erg goed opgezet, waardoor het soms moeilijk kiezen was. Het hoogtepunt voor mij was toch wel de workshop van Jina. Ze gaf veel ruimte voor vragen, die ze vanuit haar ervaring mooi kon beantwoorden. Ik heb een hoop nieuwe dingen geleerd en ga vol inspiratie weer aan de slag.
Over de auteur
Peter Vermeulen (/petervermeulen) is interaction designer. Hij heeft een achtergrond in Digitale Media & Communicatie. Hij is creatief, analytisch, en krijgt veel energie van complexiteit versimpelen. Vanuit zijn interesse voor design systems houdt hij zich graag bezig met processen en herbruikbaarheid.
Design systems (2), Events (31)